Η πανδημία του COVID-19 έχει φέρει ανατρεπτικές αλλαγές στις ζωές όλων και οι δυσκολίες είναι αναμφισβήτητες. Παρ’ όλα αυτά, έχουν έρθει μαζί και κάποιες ευκολίες ή θετικές αλλαγές. Μπορεί να χάνουμε κάποια πράγματα, όπως η κοινωνικότητα, οι ζωντανές επαφές με φίλους, τα ταξίδια, η ελευθερία των μετακινήσεων και των επιλογών γενικότερα, όμως απ’ την άλλη μέσω του διαδικτύου μπορούμε να έχουμε ευκολότερα επαφή μ’ οποιονδήποτε όπου και αν βρίσκεται, μπορούμε να κάνουμε περισσότερα μαθήματα ή εργαστήρια προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης, έχουμε περισσότερο χρόνο για οργάνωση, τακτοποίηση υποχρεώσεων αλλά και για την προσωπική φροντίδα και την φροντίδα των άλλων.
Θα σταθώ λίγο περισσότερο σ’ αυτό το τελευταίο καθώς αυτές τις μέρες παρατηρούμε μεγαλύτερη ανάγκη προσφοράς και ζήτησης βοήθειας ή φροντίδας.
Δεν αντιδρούμε όλοι οι άνθρωποι το ίδιο όταν βρεθούμε σε δύσκολες καταστάσεις. Για κάποιους είναι αυτονόητο να φροντίζουν και να βοηθούν τους άλλους αλλά είναι δύσκολο να ζητήσουν βοήθεια αν χρειαστούν. Άλλοι δυσκολεύονται να σκεφτούν το διπλανό τους και είναι επικεντρωμένοι στις προσωπικές τους ανάγκες. Άλλοι φροντίζουν μόνο τους άλλους και παραμελούν τον εαυτό τους, ώσπου αργά ή γρήγορα βρίσκονται στη θέση που δεν μπορούν να προσφέρουν γιατί έχουν εξαντληθεί. Σε καμία περίπτωση οι ακρότητες δεν βοηθούν, όπως πάντα, η ισορροπία και το μέτρο είναι το κλειδί.
Αυτές τις μέρες βλέπουμε το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ανθρώπους στην πρώτη γραμμή βοήθειας ή προστασίας από την πανδημία και τους θαυμάζουμε. Ας θυμηθούμε τις βραδιές με τα χειροκροτήματα στα μπαλκόνια. Χειροκρότημα αξίζει όμως και ο καθένας για οποιοδήποτε μικρό λιθαράκι μπορεί να βάλει σ’ αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση.
Ακούμε πολύ συχνά να γίνεται λόγος για την «ατομική ευθύνη» που έχουμε όλοι. Ακόμα και αν αυτή η έννοια έχει χρησιμοποιηθεί ή και παρεξηγηθεί αυτές τις μέρες, δεν παύει να είναι μια πραγματικότητα. Κανένα άτομο δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτήν, εφόσον είναι συνώνυμη με την ατομική ύπαρξη, όπως το ίδιο συμβαίνει και με την κοινωνική ή πολιτική ή κρατική ευθύνη. Η ατομική ευθύνη, λοιπόν, περιλαμβάνει και την προσωπική φροντίδα όχι μόνο της σωματικής, αλλά και της ψυχικής και πνευματικής υγείας.
Ερωτήσεις για περισσότερη επεξεργασία του θέματος:
- Τι σημαίνει για μένα να προσφέρω βοήθεια;
- Τι σημαίνει για μένα να ζητώ βοήθεια;
- Τι χρειάζεται ο κόσμος αυτή την περίοδο από εμένα και τι μπορώ να προσφέρω;
- Ποιες ικανότητες/δεξιότητες μπορώ ν’ αναπτύξω περισσότερο προκειμένου να διαχειρίζομαι πιο αποτελεσματικά την ψυχολογική μου κατάσταση αυτήν την περίοδο;
- Τι μπορώ να κάνω ώστε να διατηρήσω τη σωματική, ψυχική και πνευματική μου υγεία εν μέσω την πανδημίας;
- Πώς μπορώ να φροντίζω τον εαυτό μου και να του δείχνω την αγάπη μου;
- Πώς μπορώ να φροντίζω τα αγαπημένα μου πρόσωπα και να τους δείχνω την αγάπη μου;
- Υπάρχει κάποιος στη γειτονιά μου που χρειάζεται βοήθεια και μπορώ να την προσφέρω;
- Υπάρχει κάποιος στο ευρύτερο περιβάλλον/ στον κόσμο που θα μπορούσα να προσφέρω βοήθεια;
Επίσης:
- Κάθε βράδυ πριν κοιμηθείς αναρωτήσου αν μέσα στη μέρα που πέρασε έκανες ό,τι καλύτερο μπορούσες. Θα μπορούσες να είχες κάνει κάτι καλύτερα;
- Γράψε ένα γράμμα ευγνωμοσύνης προς ένα αγαπημένο πρόσωπο. Αν θέλεις μετά μπορείς να επιλέξεις να το στείλεις.
- Γράψε ένα γράμμα αγάπης προς τον εαυτό σου.
Και ας μην ξεχνάμε: μερικές φορές δεν χρειάζεται να κάνουμε μεγάλα πράγματα και σκληρές θυσίες, αρκεί μια καλή κουβέντα, ένα τηλεφώνημα, ένα email, ένα χαμόγελο!
Δήμητρα Διδαγγέλου
Επιστημονικά Υπεύθυνη Ινστιτούτου Ψυχικής Έκφρασης
